Чалавек-невiдзiмка (на белорусском языке) - Страница 15

- Справа ў тым, што я выпадкова тое-сёе ведаю пра гэтага невiдзiмку. З прыватных крынiц.

- Ого! - усклiкнуў матрос. - Вы?

- Так, - сказаў Марвел. - Я.

- Вось як! - сказаў матрос. - А дазвольце спытацца...

- Вы будзеце здзiўлены, - сказаў мiстэр Марвел, прыкрываючы рот рукой. - Гэта дзiвосна.

- Яшчэ б, - сказаў матрос.

- Справа ў тым... - пачаў мiстэр Марвел канфiдэнцыяльным тонам. Але раптам выраз яго твару, як па чарадзейству, змянiўся. - Вой! - прастагнаў ён i цяжка заварочаўся на лаўцы; твар яго скрывiўся ад болю. - О-о-ой! прастагнаў ён зноў.

- Што з вамi? - спытаўся спачувальна матрос.

- Зубы баляць, - сказаў мiстэр Марвел i прыклаў руку да шчакi. Потым хутка ўзяў кнiгi. - Мне, бадай што, пара, - сказаў ён i пачаў неяк дзiўна ёрзаць па лаўцы, адсоўваючыся ад свайго субяседнiка.

- Але вы ж збiралiся расказаць мне пра Невiдзiмку, - запратэставаў матрос.

Мiстэр Марвел спынiўся ў нерашучасцi.

- Вутка, - сказаў Голас.

- Гэта вутка, - паўтарыў мiстэр Марвел.

- Дык жа ў газеце напiсана... - сказаў матрос.

- Проста вутка, - сказаў Марвел. - Я знаю, хто ўсё гэта выдумаў. Нiякага няма невiдзiмкi. Хлусня.

- Як жа так? У газеце ж...

- Усё выдумкi, з пачатку да канца, - цвёрда сказаў Марвел.

Матрос падняўся з газетай у руках i вылупiў вочы. Мiстэр Марвел сутаргава азiраўся навокал.

- Пастойце, - сказаў матрос павольна i раздзельна. - Вы хочаце сказаць...

- Так, - сказаў Марвел.

- Дык якога ж чорта вы сядзелi i слухалi, што я балбачу. Чаго ж вы маўчалi, калi я тут перад вамi строiў дурня.

Мiстэр Марвел надзьмуў шчокi. Матрос раптам пачырванеў i сцiснуў кулакi.

- Я тут, можа, дзесяць хвiлiн сяджу i размазваю гэтую гiсторыю, а ты, тоўстаморды дурань, грубiян, не мог...

- Калi ласка, перастаньце лаяцца, - сказаў мiстэр Марвел.

- Лаяцца! Пачакай...

- Iдзём! - сказаў Голас.

Мiстэра Марвела раптам прыпадняла, закружыла, i ён закрочыў прэч нейкай дзiўнай, сутаргавай паходкай.

- Выбiрайся пакуль цэлы, - сказаў матрос.

- Гэта мне выбiрацца? - сказаў Марвел. Ён адступiў нейкай няроўнай, паспешлiвай паходкай, амаль скачкамi; потым штосьцi замармытаў напаўголасу вiнаватым i разам з тым пакрыўджаным тонам.

- Боўдзiла, - сказаў матрос, шырока расставiўшы ногi i ўзяўшыся ў бокi. - Я табе пакажу, нахабнiк ты гэтакi. Мяне не абдурыш! Вось яна, газета, тут усё сказана!

Мiстэр Марвел адказаў штосьцi незразумелае; потым ён схаваўся за паваротам, але матрос усё яшчэ велiчна стаяў пасярод дарогi, гледзячы яму ўслед, пакуль каляска мяснiка не прымусiла яго сысцi з месца. Тады ён павярнуў да Порт-Стоў.

- Колькi дурняў на свеце! - прабурчэў ён. - Бачна, хацеў пасмяяцца з мяне. Вось асёл! Ды гэта ж у газеце надрукавана!

Хутка яму давялося пачуць яшчэ аб адной здзiўляючай гiсторыi, якая адбылася вельмi блiзка ад яго. Гэта быў прывiд "прыгаршчаў грошай" (нi больш нi менш), якi падарожнiчаў сам па сабе ўздоўж сцяны на вуглу Сент-Майклс-лейн. Гэтае дзiўнае вiдовiшча ўбачыў у тую самую ранiцу другi матрос. Ён, вядома, паспрабаваў схапiць грошы, але быў тут жа збiты з ног, а калi падняўся, прывiд знiк. Наш матрос схiльны быў, па яго асабiстых словах, у многае паверыць, але гэта было ўжо занадта. Пасля ён, аднак, змянiў сваю думку.

Чуткi пра лятаючыя грошы гучалi даволi верагодна. У гэты дзень па ўсёй акрузе, нават з цудоўнай канторы лонданскага банка, з кас корчмаў i крамаў з выпадку цёплага надвор'я дзверы ўсюды былi расчынены насцеж, - грошы спакойна i спрытна вымалiся прыгаршчамi i пачкамi i лёталi па сценах i закавулках, хутка знiкаючы ад позiркаў людзей, якiя наблiжалiся. Сваё таямнiчае падарожжа грошы заўсёды заканчвалi - хаця нiхто гэтага i не прасачыў - у кiшэнях неспакойнага чалавека ў старым цылiндры, якi сядзеў каля дзвярэй карчмы ў прадмесцi Порт-Стоў.

Толькi праз дзесяць дзён, калi ўжо ўсiм было вядома пра здарэнне ў Бэрдоку, матрос параўнаў усе гэтыя здарэннi i зразумеў, як блiзка ён быў ад дзiўнага Невiдзiмкi.

Раздзел XV

ЧАЛАВЕК, ЯКI БЯЖЫЦЬ

Надвячоркам доктар Кемп сядзеў у сваiм кабiнеце, у вежы дома, якi стаяў на ўзгорку, адкуль адкрываўся вiд на Вэрдок. Гэта быў невялiкi ўтульны пакой з трыма вокнамi - на поўнач, захад i поўдзень з вялiкай колькасцю палiц, застаўленых кнiгамi i навуковымi часопiсамi, i з трывалым пiсьмовым сталом; каля паўночнага акна стаяў столiк з мiкраскопам, шкельцамi, усялякiмi маленькiмi прыборамi, культурамi бацыл i бутэлечкамi з рэактывамi. Лямпа ў кабiнеце была ўжо запалена, хаця промнi заходзячага сонца яшчэ ярка асвятлялi неба. Шторы былi падняты, таму не даводзiлася турбавацца, што хто-небудзь пажадае зазiрнуць у акно. Доктар Кемп быў высокiм стройным маладым чалавекам з iльнянымi валасамi i светлымi, амаль белымi вусамi. Рабоце, якой ён быў цяпер заняты, ён прыдаваў вялiкае значэнне, разлiчваючы трапiць дзякуючы ёй у члены Каралеўскага навуковага таварыства.

Выпадкова падняўшы вочы ад работы, ён убачыў агнiсты заход сонца над узгоркам насупраць. З хвiлiну, магчыма, рассеяна прыкусiўшы кончык ручкi, ён любаваўся залатым ззяннем над вяршыняй узгорка; потым увагу яго прыцягнула маленькая чорная фiгурка, якая рухалася па ўзгорку ў напрамку да яго дома. Гэта быў нiзенькi чалавечак у цылiндры, i бег ён з такой хуткасцю, што ногi яго так i мiльгалi ў паветры.

"Яшчэ адзiн асёл, - падумаў доктар Кемп. - Падобны на таго, якi наляцеў на мяне сёння ранiцай з крыкам: "Невiдзiмка iдзе!" Не разумею, што гэта робiцца з людзьмi. Можна падумаць, што мы жывём у трынаццатым стагоддзi".

Ён падняўся, падышоў да акна i стаў глядзець на ўзгорак, ахутаны змрокам, i на цёмную фiгуру чалавека, якi бег.

- Ён, мусiць, вельмi спяшаецца, - сказаў доктар Кемп, - але ад гэтага штосьцi мала толку. Ён бяжыць так паволi, як быццам бы ў яго кiшэнi набiты свiнцом. Хутчэй, сэр, хутчэй! - сказаў доктар Кемп.

Праз хвiлiну чалавек схаваўся за адной з вiл на схiле ўзгорка. Яшчэ праз хвiлiну ён зноў з'явiўся ў прасвеце памiж двума дамамi, затым зноў схаваўся i зноў паказаўся, i так тры разы, пакуль не знiк зусiм.

- Аслы! - сказаў доктар Кемп i, павярнуўшыся, зноў накiраваўся да пiсьмовага стала.

Але тыя, каму давялося быць у гэты час на дарозе i блiзка бачыць чалавека, якi бег, бачыць дзiкi жах на яго мокрым ад поту твары, тыя не падзялялi пагардлiвага скептыцызму доктара. Чалавек уцякаў, i ад яго пры гэтым далятаў звон, як ад туга набiтага кашалька, якi кiдаюць або туды, або сюды. Ён не аглядваўся нi направа, нi налева, але глядзеў расшыранымi вачыма проста перад сабой, туды, дзе каля падножжа ўзгорка адзiн за адным успыхвалi лiхтары i тоўпiўся на вулiцы народ. Нiжняя скiвiца ў яго адвiсла, на губах выступiла густая пена i дыхаў ён хрыпла i гучна. Усе прахожыя спынялiся, пачыналi аглядваць дарогу i з прыкметным хваляваннем распытвалi адзiн аднаго, чым могуць быць выклiканы такiя паспешлiвыя ўцёкi.

Раптам воддаль, амаль на вяршыне ўзгорка, сабака, якi гарэзнiчаў на дарозе, заскуголiў, кiнуўся ў падваротню i, пакуль прахожыя дзiвiлiся, мiма iх пранеслася штосьцi, - не то вецер, не то шлёпанне ног, не то шум цяжкага дыхання.

Людзi закрычалi. Людзi кiнулiся ў бакi. З лямантам пабеглi пад гару. Iх крыкi ўжо чулiся на вулiцы, калi Марвел быў яшчэ на сярэдзiне ўзгорка. Яны разбягалiся па дамах, лiхаманкава зачынялi за сабой дзверы i, ледзьве аддыхаўшыся, паведамлялi страшэнную вестку. Марвел чуў бразганне дзвярэй i рабiў апошнiя адчайныя намаганнi.

Жах пранёсся мiма яго, абагнаў яго i ў адно iмгненне апанаваў увесь гарадок.

"Невiдзiмка iдзе! Невiдзiмка!.."

Раздзел XVI

У ШЫНКУ "ВЯСЁЛЫЯ КРЫКЕТЫСТЫ"

Шынок "Вясёлыя крыкетысты" знаходзiцца каля самага падножжа ўзгорка, дзе пачынаецца лiнiя конкi. Гаспадар, абапершыся тоўстымi чырвонымi рукамi аб стойку, размаўляў пра коней з худасочным рамiзнiкам, а чорнабароды чалавек, апрануты ў шэрае, аплятаў сухары з сырам, пацягваў вiно i размаўляў з палiсменам, якi толькi што змянiўся з дзяжурства. Мяркуючы па акцэнце, гэта быў амерыканец.