Беларускiя пiсьменнiкi: 1917-1990 - Страница 92

Заслужаны работнік культуры Беларускай ССР (1980).

Памёр 27.08.1981 г.

Першы верш апублікаваў у 1938 г. (газета «Чырвоная змена»). Аўтар кніжак паэзіі «Наш дзень» (1951), «Сіні ранак» (1959), «Сонечная паводка» (1962), «Мае мерыдыяны» (1965), «Твае далоні» (1967), «Пойма» (выбранае, 1968), «Да людзей ідучы» (1972), «Вярбовы мост» (1974), «Вершы» (1976), «Ёсць на свеце мой алень» (1978), «Палёт» (1982), «Яшчэ не скончана дарога» (1983). У 1980 і ў 1989 гг. выйшлі Выбраныя творы ў 2 тамах. Для дзяцей выдаў зборнікі вершаў «Матылёчкі-матылі» (1962), «Вясёлка над плёсам» (1964), «Кавылёк» (1966), паэму «Дзяўчынка Марыям» (1970), кнігі вершаў і паэм «Колькі сонцаў!» (1979), «Аляксей, Дзяніс, Алёнка» (1984). Напісаў кнігу пра народныя песні і іх выканаўцаў «Бярозка ля кожных варот» (1972).

Пераклаў на беларускую мову «Маабіцкі сшытак» М.Джаліля (з С.Гаўрусёвым, 1975), зборнік вершаў М.Ханінава «Жураўлі над стэпам» (1977).

Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР імя Янкі Купалы (1968) за кнігу вершаў «Твае далоні».

Пянкрат Міхась, нарадзіўся 28.08.1918 г. у вёсцы Карпілаўка Чэрвеньскага раёна Менскай вобласці ў сялянскай сям'і.

Скончыў Смілавіцкі паляводчы тэхнікум (1939). Удзельнічаў у савецка-фінляндскай вайне 1939-1940 гг., быў цяжка паранены. У 1940-1941 гг. працаваў у рэдакцыі рудзенскай раённай газеты «Бальшавіцкі сцяг». З 1943 г. - памочнік начальніка штаба партызанскай брыгады «Чырвоны сцяг» Менскай вобласці. З 1945 г. працаваў у рэдакцыях рэспубліканскіх газет «Савецкі селянін», «Сталинская молодежь», у 1959-1979 гг. - рэдактар аддзела часопіса «Вожык». Сябра СП СССР з 1951 г.

Узнагароджаны медалямі.

Першы верш надрукаваў у 1937 г. (газета «Чырвоная змена»). Першая кніга - зборнік вершаў «Салаўіны бераг» (1956). Аўтар зборнікаў сатырычных апавяданняў і гумарэсак «Палын і кветкі» (1958), «Не з таго канца» (1959), «Аўтарытэт на колах» (1968), апавяданняў і аповесцей «Шчасце маё» (1962), «Ведрыцкія напевы» (1965), «Любоў у квадраце» (1969), «Прынцыповы пасаг» (апавяданні, вершы і гумарэскі, 1978), «Спатканні і ростані» (выбранае, 1978), «Не астудзі сваё сэрца» (1989). Напісаў кнігі нарысаў «Простыя людзі» (1957), «Чэрвень» (1977), кніжкі апавяданняў для дзяцей «Два Пецькі» (1973), «Двое ў лодцы» (1983).

Пяткевіч Аляксей, нарадзіўся 30.03.1931 г. у вёсцы Новы Свержань Стаўбцоўскага раёна Менскай вобласці ў сям'і рабочага.

У 1954 г. скончыў аддзяленне беларускай мовы і літаратуры філалагічнага факультэта Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта, у 1957 г. - аспірантуру пры кафедры беларускай літаратуры ўніверсітэта. Працаваў у Гарадзенскім педагагічным інстытуце імя Янкі Купалы (у 1968-1974 гг. загадчыкам кафедры, затым дацэнтам), з 1978 г. - дацэнт кафедры беларускай літаратуры, з 1990 г. - дацэнт кафедры беларускай культуры Гарадзенскага ўніверсітэта імя Янкі Купалы. Кандыдат філалагічных навук. Сябра СП СССР з 1971 г.

Узнагароджаны медалём.

Выступае ў галіне крытыкі і літаратуразнаўства з 1958 г. Артыкулы, гісторыка-літаратурныя і краязнаўчыя даследаванні, рэцэнзіі друкаваліся ў альманахах, навуковых зборніках, энцыклапедычных выданнях, перыядычным друку. Выдаў кнігу «Сюжэт. Кампазіцыя. Характар: Аб прозе Кузьмы Чорнага» (1981). Адзін з аўтараў «Гісторыі беларускай дакастрычніцкай літаратуры» (1969), «Гісторыі беларускай літаратуры. XIX - пачатак XX ст.» (1981).

Рабкевіч Валянцін, нарадзіўся 15.02.1937 г. у вёсцы Аксаміты Капыльскага раёна Менскай вобласці ў сялянскай сям'і.

Скончыў гісторыка-філалагічны факультэт Менскага педагагічнага інстытута (1960). Працаваў настаўнікам Іказненскай сярэдняй школы (1959-1960), завучам Барадзініцкай сярэдняй школы (1960-1963) Браслаўскага раёна, завучам Ракаўскай сярэдняй школы (1963-1965) Валожынскага раёна. Вучыўся ў аспірантуры пры Менскім педагагічным інстытуце (1965-1968). У 1968-1974 гг. - старшы рэдактар, загадчык рэдакцыі літаратуры, мовы, фальклору і этнаграфіі выдавецтва «Беларуская Савецкая Энцыклапедыя». З 1974 г. - рэдактар, з 1975 г. - старшы рэдактар выдавецтва «Мастацкая літаратура». Кандыдат філалагічных навук. Сябра СП СССР з 1983 г.

Першы верш апублікаваў у 1957 г. (часопіс «Работніца і сялянка»). Аўтар зборніка вершаў для дзяцей «Ад зімы да зімы» (1982), кніжкі прыказак і прымавак «Паслухай, што людзі кажуць» (1985). Выступае з артыкуламі па культуры беларускай мовы.

Пераклаў на беларускую мову «Апавяданні пра Леніна» М.Зошчанкі (1982), «Апавяданні» М.Чарамшыны (1982), раманы «Мары не паміраюць» Л.Метсара (1983), «Жанчына ў пяску» і «Чужы твар» Коба Абэ (1986), «Мама выходзіць замуж» М.Марцінсан (1988), «Птушкі на цернях» К.Маккалаў (з І.Дорскім, 1988), паэму «Тарас Бульба» М.Гогаля (1990), асобныя творы Г.Ахматавай, С.Ясеніна, М.Рыльскага, Д.Салодкага, З.Селялёніса і інш.

Рагойша Вячаслаў, нарадзіўся 05.06.1942 г. у вёсцы Ракаў Валожынскага раёна Менскай вобласці ў сялянскай сям'і.

У 1963 г. скончыў аддзяленне беларускай мовы і літаратуры філалагічнага факультэта Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта і быў пакінуты ў аспірантуры на кафедры беларускай літаратуры. У 1965 г. служыў у Савецкай Арміі. Пасля заканчэння аспірантуры (1967) выкладаў беларускую літаратуру ў БДУ. З 1988 г. - дацэнт кафедры тэорыі і гісторыі культуры Інстытута паліталогіі і сацыяльнага кіравання. Сябра СП СССР з 1969 г. Кандыдат філалагічных навук.

Узнагароджаны медалём.

Першыя вершы і допісы апублікаваў у радашковіцкай раённай газеце «Сцяг Ільіча» ў 1957 г. З 1961 г. выступае ў рэспубліканскім друку з літаратуразнаўчымі і крытычнымі артыкуламі. Аўтар манаграфій, кніг артыкулаў і эсэ «Паэтыка Максіма Танка» (1968), «Пераклаў Якуб Колас...» (1972), «Карані дружбы: Беларуска-ўкраінскія літаратурныя ўзаемасувязі пачатку XX ст.» (з Т.Кабржыцкай, 1976), «І нясе яна дар...: Беларуская паэзія на рускай і ўкраінскай мовах» (1977), «Гутаркі пра верш: Метрыка. Рытміка. Фоніка» (1979), «Паэтычны слоўнік» (1979, 2-е выданне 1987), «Проблема перевода с близкородственных языков: Белорусско-русско-украинский поэтический взаимоперевод» (1980), «Напісана рукой Купалы: Архіўныя знаходкі» (1981), «Кантакты» (1982), «Слядамі знічкі: Пра Сяргея Палуяна» (з Т.Кабржыцкай, 1990).

Складальнік бібліяграфічнага даведніка «Праца кафедры беларускай літаратуры БДУ» (1968), вучэбнага дапаможніка для студэнтаў ВНУ «Хрэстаматыя беларускай літаратуры XX стагоддзя» (з С.Александровічам, А.Лойкам, 1971, 2-е выданне 1988, з А.Лойкам), кнігі Я.Купалы «А хто там ідзе?» на мовах свету (з Я.Раманоўскай, 1983), зборнікаў твораў С.Палуяна «Лісты ў будучыню» (з Т.Кабржыцкай, 1986), Старога Ўласа «Год беларуса» (1990) і інш.

Пераклаў на беларускую мову аповесць М.Кацюбінскага «Цені забытых продкаў» (1980), раманы А.Ганчара «Твая зара» (1985), У.Яварыўскага «Марыя з палыном у канцы стагоддзя» (1990), творы Б.Алейніка, І.Драча, В.Сіменкі і інш.

Рагуля Аляксей, нарадзіўся 25.03.1953 г. у вёсцы Сенна Наваградскага раёна Гарадзенскай вобласці ў сялянскай сям'і.

Пасля заканчэння Любчанскай сярэдняй школы Наваградскага раёна (1951) год загадваў хатай-чытальняй у роднай вёсцы. У 1957 г. скончыў філалагічны факультэт Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. З 1957 па 1962 гг. выкладаў расейскую мову ў Халхоліцкай і Зачысцкай школах Барысаўскага раёна, з 1962 па 1970 гг. выкладаў беларускую мову і літаратуру ў Рэспубліканскай школе спартыўнага профілю ў Менску. З 1979 г. - асістэнт, выкладчык, з 1976 г. - дацэнт Менскага педагагічнага інстытута. Кандыдат філалагічных навук. Сябра СП СССР з 1990 г.

Першы крытычны артыкул апублікаваў у 1970 г. Аўтар кнігі крытыкі «Імгненні...» (1990). Стварыў дапаможнік «Беларуская літаратура ў 4 класе» (1980), адзін са складальнікаў падручніка-хрэстаматыі для 8 класа «Родная літаратура» (з Л.Тамашовай, 1989), адзін з аўтараў «Методыкі выкладання беларускай літаратуры» для вышэйшых навучальных устаноў (1986). Напісаў раздзелы пра творчасць К.Чорнага, І.Мележа, В.Быкава для падручніка «Гісторыя беларускай савецкай літаратуры» (1981-1983) для педагагічных інстытутаў. Прымаў удзел у выданні Збору твораў К.Чорнага ў 6 тамах (1988-1991).