Беларускiя пiсьменнiкi: 1917-1990 - Страница 80

Памёр 08.10.1943 г. у лагеры на Поўначы.

Першы твор апублікаваў у 1924 г. (газета «Савецкая Беларусь»). Друкаваўся ў «Голасе беларуса» (Вільня), «Узвышшы», «Чырвоным сейбіце». Аўтар сатырычнага рамана «Запіскі Самсона Самасуя» (часопіс «Узвышша», 1929; «Полымя», 1988, пастаўлены тэлефільм «Пратарчака жыцця, або Запіскі Самсона Самасуя», 1990), нарысаў і апавяданняў. Некаторыя перадрукаваны часопісамі «Маладосць», «Полымя», надрукаваны таксама лісты «Другу працоўных Іосіфу Вісарыёнавічу Сталіну» (1988).

Пераклаў на беларускую мову «Тыса гаворыць» Б.Іллеша (1932), «Шляхамі ўзбочнымі» П.Загаруйкі (1932).

Муравейка Іван, нарадзіўся 21.10.1921 г. у вёсцы Таль Любанскага раёна Менскай вобласці ў сялянскай сям'і.

У 1939 г. скончыў Любанскую сярэднюю школу і паступіў у Менскі камуністычны інстытут журналістыкі. У канцы года прызваны ў Чырвоную Армію. У гады Вялікай Айчыннай вайны ўдзельнічаў у баях на Заходнім, Данскім, 3-м Украінскім і 1-м Беларускім франтах. Быў паранены. У 1945-1947 гг. у складзе Цэнтральнай групы войск служыў у Германіі. У 1947 г. дэмабілізаваны. У 1948-1952 гг. працаваў адказным сакратаром і рэдактарам любанскай раённай газеты «Кліч Радзімы». У 1964 г. скончыў Вышэйшыя літаратурныя курсы ў Маскве, працаваў адказным сакратаром любанскай раённай газеты «Будаўнік камунізма». Жыве ў Любані. Сябра СП СССР з 1953 г.

Узнагароджаны ордэнамі Айчыннай вайны I (двойчы) і II ступені, Чырвонай Зоркі і медалямі.

Заслужаны работнік культуры Беларускай ССР (1982).

У друку выступіў у 1936 г. (газета «Піянер Беларусі»). Аўтар зборніка вершаў «Песня над палямі» (1955), кніжак вершаў для дзяцей «Ручаінкі» (1956), «Вось якія мы» (1958), «Пра работу і ляноту» (1960), «Дружная сямейка» (1961), «Сняжынкі-смяшынкі» (1962), «Сем колераў вясёлкі» (1965), «Лясное возера» (1970), «Мы таксама падрасцём» (1971), «Дуб і дубок» (1977), «Няхай сонца не заходзіць» (вершы, паэмы, казкі, 1981), «Я прыдумаў казку» (1985).

У сааўтарстве з А.Андруховічам напісаў кнігу «На зямлі камунараў» (1979).

Мурашка Рыгор, нарадзіўся 16.02.1902 г. у вёсцы Бязверхавічы Слуцкага раёна Менскай вобласці ў сялянскай сям'і.

Вучыўся ў народнай школе. У 1916 г. скончыў двухкласную валасную школу, у 1917-1918 гг. вучыўся ў Нясвіжскай настаўніцкай семінарыі. Удзельнічаў у барацьбе з польскімі акупантамі на Случчыне (1919-1920). У 1920-1921 і 1924-1926 гг. служыў у Чырвонай Арміі. У 1921-1924 гг. - на савецкай і партыйнай рабоце. Сябра «Маладняка». Адказны сакратар часопіса «Бальшавік Беларусі» (1926-1929), загадчык аддзела мастацкай літаратуры Дзяржаўнага выдавецтва БССР (1930-1933). У час Вялікай Айчыннай вайны (з 1943) у радах падпольшчыкаў Менска, затым - у партызанскім атрадзе на Лагойшчыне. Сябра СП СССР з 1934 г.

Загінуў у красавіку 1944 г. у час прарыву блакады.

Першы празаічны твор апублікаваў у 1924 г. (газета «Савецкая Беларусь»). Аўтар зборнікаў апавяданняў «Стрэл начны ў лесе» (1926), «Прыгранічны манастыр» (1930), «Званкі» (1931), «Рузікі» (1932), «Мюдаўская ноч» (1934), аповесці «У іхнім доме» (1929), раманаў «Сын» (1929), «Салаўі святога Палікара» (1967). У сааўтарстве з Н.Гарнічам напісаў кнігу «Бацька Бажэнка: Запіскі Тарашчанца» (1935).

Мушынскі Міхась, нарадзіўся 24.01.1931 г. у вёсцы Мокрае Быхаўскага раёна Магілеўскай вобласці ў сям'і служачага.

Скончыў філалагічны факультэт Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта (1955), да лістапада 1956 г. працаваў рэдактарам Універсітэцкага выдавецтва. З 1956 г. - навуковы супрацоўнік, з 1979 г. - загадчык сектара (цяпер аддзела) выданняў і тэксталогіі Інстытута літаратуры імя Янкі Купалы АН БССР. Доктар філалагічных навук. Сябра СП СССР з 1973 г.

Узнагароджаны медалямі.

Выступае ў жанры крытыкі і літаратуразнаўства з 1956 г. Напісаў манаграфіі «Ад задумы да здзяйснення: Творчая гісторыя «Новай зямлі» і «Сымона-музыкі» (1965), «Шляхі развіцця беларускай савецкай прозы» (з В.Каваленкам, А.Яскевічам, 1972), «Беларуская крытыка і літаратуразнаўства. 20-30-я гады» (1975), «Беларускае савецкае літаратуразнаўства» (1979), «Беларуская крытыка і літаратуразнаўства. 40-я - першая палавіна 60-х гг.» (1985), «Літаратура і ідэалагічная барацьба»: Некаторыя аспекты фальсіфікацыі беларускай літаратуры на Захадзе» (1987), «Каардынаты пошуку: Беларуская крытыка: набыткі, перепектывы» (1988), а таксама кнігі «Якуб Колас. Летапіс жыцця і творчасці» (1982), «І нічога, апроч праўды: Якой быць «Гісторыі беларускай літаратуры» (1990). Адзін з аўтараў «Гісторыі беларускай дакастрычніцкай літаратуры» (1969), «Истории белорусской дооктябрьской литературы» (1977) і «Истории белорусской советской литературы» (1977). Як тэкстолаг кіраваў падрыхтоўкай і ажыццяўленнем выдання навукова каменціраваных Збораў твораў (І.Мележа ў 10, М.Лынькова ў 8, М.Гарэцкага ў 4, П.Пестрака ў 5, З.Бядулі ў 5, П.Броўкі ў 9, М.Зарэцкага ў 4 тамах).

Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР імя Якуба Коласа (1980) за ўдзел у двухтомным даследаванні «История белорусской дооктябрьской литературы» і «История белорусской советской литературы».

Мыслівец Валянцін, нарадзіўся 09.05.1937 г. у вёсцы Хазянінка Пухавіцкага раёна Менскай вобласці ў сялянскай сям'і.

Скончыў тэхнічную навучальню ў Менску па спецыяльнасці майстар-будаўнік (1956). Служыў у марскіх пагранічных часцях (1956-1957). Працаваў мантажнікам у Менскім будаўніча-мантажным упраўленні радыёфікацыі (1958), мадэльшчыкам на заводзе аўтаматычных ліній (1959-1964). З 1965 г. - літсупрацоўнік рэдакцыі «Чырвоная змена», з 1967 г. - рэдактар на Беларускім радыё. У 1967 г. скончыў вячэрняе аддзяленне факультэта журналістыкі Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. З 1976 г. - галоўны рэдактар Галоўнай рэдакцыі літаратурна-драматычных праграм Беларускага тэлебачання, з 1980 г. - рэдактар аддзела нарыса часопіса «Полымя», з 1983 г. - літкансультант «Сельской газеты», у 1987-1988 гг. - начальнік аддзела Беларускага фонду культуры. Сябра СП СССР з 1967 г.

У друку выступае з 1962 г. Выдаў нарысы «Калі табе камсамолец імя» (1966), «Мае заводчыкі» (1969), «Рабочыя людзі» (1973), «Крылаты канвеер» (1975), «Партрэты знаёмых» (1976), «Скрыль мёду» (1984), «Лясная кладоўка» (1986), «Культурны пласт перабудовы» (1988). Аўтар зборнікаў аповесцей і апавяданняў «Дубы не маўчаць» (1967), «Гарачая сталь» (1971), «Каханне на золаку» (1986), рамана «Мужанцы» (1982), дакументальнай аповесці «Выгнанне грэшнікаў» (1990).

Зрабіў літаратурны запіс кніг М.Куско «С именем Ленина в сердце» (1967), І.Макарэвіча «Гаспадар на зямлі» (1989).

Мяжэвіч Уладзімір, нарадзіўся 23.05.1907 г. у пасёлку Якаўлевічы Аршанскага раёна Віцебскай вобласці ў сялянскай сям'і.

У 1925 г. працаваў загадчыкам хаты-чытальні, загадваў аддзелам прапаганды ў Копыскім, Горацкім райкамах камсамола. У 1927-1929 гг. - сакратар Горацкага райкама камсамола. У 1929 г. накіраваны на працу ў рэдакцыю газеты «Звязда», дзе спачатку быў літсупрацоўнікам, потым загадваў аддзелам культуры. Адначасова вучыўся на вячэрнім аддзяленні літаратурнага факультэта Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта (1930-1932). У 1933 г. рэдагаваў бягомльскую раённую газету «Калгасны змагар». У 1934-1937 гг. - карэспандэнт «Известий» па Беларускай ССР. У 1937 г. рэпрэсіраваны, высланы ў Сібір. Працаваў лесарубам, брыгадзірам, майстрам лесу, галоўным інжынерам і дырэктарам леспрамгаса. У 1956 г. рэабілітаваны. У 1956-1957 гг. - карэспандэнт газеты «Лесная промышленность» па Беларускай ССР. Сябра СП СССР з 1971 г.

Памёр 01.07.1982 г.

У друку пачаў выступаць у 1925 г. Выдаў кнігі нарысаў «Крок у будучыню» (1931), «Землям» (1969), «Спатканні на дарогах: Запіскі карэспандэнта» (1978). Аўтар зборнікаў апавяданняў «Шляхам герояў» (1932), «Яны былі першымі» (апавяданні і нарысы, 1970), «Аксамітны бляск» (1971). Напісаў кніжкі апавяданняў для дзяцей «Медунічкі» (1966), «Лясныя знаходкі» (1969), «Выдумшчыцы» (1971), «Стрэлы на зялёнай палянцы» (1973), «На ўсходзе сонца» (1982).