Беларускiя пiсьменнiкi: 1917-1990 - Страница 79

Памёр 15.12.1992 г.

Узнагароджаны двума ордэнамі Чырвонай Зоркі, ордэнам «Знак Пашаны» і медалямі.

Заслужаны работнік культуры Беларускай ССР (1978).

Пісаў на расейскай мове. З літаратурна-мастацкімі творамі ў друку пачаў выступаць у 1930 г. Выдаў кнігі аповесцей, апавяданняў «Морские будни» (Архангельск, 1932), «Поход «Челюскина» (нарыс, Архангельск, 1935), «Чукотские новеллы» (Архангельск, 1935), «Большое сердце» (1939), «Мужество» (Архангельск, 1942), «Крепость во льдах» (Масква - Ленінград, 1944), «Далеко на севере» (1947), «Остров розовых скал» (Архангельск, 1947), «Каменщик Петр Дудко и его звено» (нарыс, 1947), «Конец легенды» (1948), «Флаг корабля» (Масква, 1954), «По морям, по океанам» (1956), «Зачислен навечно» (нарысы, 1966), «Ледовая Одиссея» (Масква, 1966, 2-е выданне, Менск, 1978), «Коса на камень» (з М.Янушкам, 1967), «Через тысячу смертей» (1972), «Одно дело Зосимы Петровича» (з В.Крыжэвіч, 1989), раманы «Корабли выходят в океан» (1957), «Только море вокруг» (1960, дылогія ў 1962), «Не поле перейти» (з М.Янушкам, 1975). Выйшлі кнігі для дзяцей «Далеко на севере» (1947), «В стране голубых просторов» (1948), «Честное пионерское» (1950), «В краю полуночного солнца» (Іркуцк, 1951), «В чужих широтах» (1952), «На океанских дорогах» (Масква, 1952), «Сын докера» (1954), «Флаг корабля» (1954), «Это твои друзья» (Сімферопаль, 1954), «Завтрашний день республики» (з А.Канаевым, 1959), «Твое будущее» (1962), «Дорогой мой подросток» (1966), «Пути, которые мы выбираем» (1968), «Дзед Маўр» (1979, 2-е выданне, 1983). У 1970-1971 гг. і ў 1986 г. выйшлі Выбраныя творы ў 2 тамах.

На расейскую мову пераклаў асобныя творы І.Гурскага, Я.Маўра, А.Стаховіча, П.Кавалёва і інш.

У яго літаратурнай апрацоўцы выйшлі дакументальныя аповесці В.Сабліна «Батька Минай» (1959), В.Паўлава «Идущие впереди» (1961), Я.Акушэвіча «Огни в родных лесах» (1964), запіскі партызан Н.Ратушнова «В боевом походе» (1960), П.Кавальскага «В Брестских лесах» (1970), М.Міхайлашава «Буря гнева» (1971), Д.Смірнова «Запіскі чэкіста» (1965), М.Казловай «Ухожу на задание» (1975), І.Цімашэнка «Солдаты милиции» (1976).

Місько Павал, нарадзіўся 14.03.1931 г. у вёсцы Старцавічы (цяпер Знамя) Слуцкага раёна Менскай вобласці ў сялянскай сям'і.

Скончыў філалагічны факультэт Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта (1955). Працаваў адказным сакратаром, намеснікам рэдактара давыд-гарадоцкай раённай газеты «Сцяг Леніна». У 1959-1964 гг. - уласны карэспандэнт газеты «Звязда» па Гарадзенскай вобласці, у 1964-1967 гг. - літсупрацоўнік «Сельской газеты», у 1967-1971 гг. - загадчык аддзела культуры рэдакцыі штотыднёвіка «Літаратура і мастацтва», у 1971-1972 гг. - загадчык аддзела навукі і мастацтва часопіса «Полымя». З 1972 г. - загадчык рэдакцыі прозы, у 1976-1980 гг. - намеснік галоўнага рэдактара выдавецтва «Мастацкая літаратура». Сябра СП СССР з 1968 г.

Першае апавяданне апублікаваў у 1958 г. (альманах «Брэст»). Выйшлі кнігі нарысаў «Адмаўленне ад крыжа» (1964), «Гаспадыні свайго лёсу» (1968), «Дрэва жыцця» (1973), зборнікі апавяданняў і аповесцей «Калодзеж» (1967), «Калянае лісце» (1974), зборнікі гумару «Дзівак-чалавек» (1972), «Чэрці ў коміне» (1978), «Вясельны марафон» (1984), «Лекцыя з падвывам» (1988), раманы «Мора Герадота» (1976), «Градабой» (1980), «Хлопцы, чые вы будзеце...» (1990).

Выдаў кнігі прозы для дзяцей «Падарожжа ў калгас» (дакументальная аповесць, 1970), «Зямля ў нас такая» (1971), «Навасёлы, або Праўдзівая, часам вясёлая, часам страшнаватая кніга пра незвычайны месяц у жыцці Жэні Мурашкі» (1972), «Прыгоды Бульбобаў» (1977), «Грот афаліны» (1985), «Эрпіды на планеце Зямля» (1987).

Аўтар аднаактовых п'ес «Канфлікт мясцовага значэння» (калектыўны зборнік «Радзіма мая дарагая», 1989) і «Ліха крадзецца ціха».

Пераклаў на беларускую мову паэму М.В.Гогаля «Мёртвыя душы» (1990), паасобныя творы Ў.Цендракова, У.Лічуціна, Я.Носава, В.Бялова, перакладае таксама з украінскай, польскай і балгарскай моў.

Міхальчук Сяргей, нарадзіўся 14.08.1925 г. у вёсцы Скабін Капыльскага раёна Менскай вобласці ў сялянскай сям'і.

Скончыў сярэднюю школу ў Капылі (1941). У 1944 г. быў прызваны ў Савецкую Армію. Удзельнічаў у баях на тэрыторыі Польшчы і Ўсходняй Прусіі. Быў цяжка паранены. Пасля дэмабілізацыі (1946) паступіў на аддзяленне журналістыкі Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. У 1951 г. скончыў універсітэт і быў накіраваны на працу рэдактарам у Дзяржаўнае выдавецтва БССР (пазней - «Беларусь»). У 1972-1980 гг. - загадчык рэдакцыі выдавецтва «Мастацкая літаратура». Сябра СП СССР з 1972 г.

Узнагароджаны ордэнам Айчыннай вайны I ступені і медалямі.

Заслужаны работнік культуры Беларускай ССР (1972).

У друку выступае з 1949 г. (абласная газета «Пінская праўда»). Першае апавяданне для дзяцей надрукаваў у 1955 г. (газета «Піянер Беларусі»). Напісаў для дзяцей зборнікі апавяданняў, аповесцей «Сто прыгод за адзін дзень» (1963), «Паштальён, шырэй крок!» (1968), «Зялёны лісточак» (1974), «Першы след» (1985).

Пераклаў на беларускую мову паасобныя творы А.Гайдара, Б.Жыткова, В.Біянкі, А.Вішні, Л.Панцялеева, В.Асеевай, Л.Варанковай, М.Дубава, Я.Пермяка, Ю.Смуула, Ч.Айтматава, І.Неверлі, зборнік украінскіх народных казак і інш.

Модэль Міхась (сапр. Модэль Мендэль), нарадзіўся 26.04.1904 г. у вёсцы Камень Лепельскага раёна Віцебскай вобласці ў сям'і служачага.

Скончыў тры курсы медыцынскага факультэта Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта (1924), вучыўся на педагагічным факультэце БДУ (да 1926). Быў на журналісцкай і партыйнай рабоце, працаваў у навуковых і тэатральных установах Беларусі. З 1937 г. у апараце СП БССР - кансультант, з 1940 г. адказны сакратар. У час Вялікай Айчыннай вайны працаваў у тэатрах і ўстановах культуры Тамбова, Ташкента, Андзіжана, у пасляваенны час - загадчык літаратурнай часткі Беларускага дзяржаўнага тэатра оперы і балета (1944-1945), у рэдакцыі часопіса «Полымя» (1945-1949). У 1949-1962 гг. літсупрацоўнік газеты «Літаратура і мастацтва». Сябра СП СССР з 1934 г.

Узнагароджаны медалямі.

Памёр 26.10.1980 г.

Літаратурна-крытычнай працай пачаў займацца з 1926 г. Выдаў зборнік артыкулаў «Тэатр і драматургія» (1935), брашуру «Ларыса Пампееўна Александроўская» (1945), кнігу нарысаў «Народныя артысты БССР» (1948).

Моркаўка Аркадзь, нарадзіўся 26.01.1900 г. у вёсцы Зазер'е Пухавіцкага раёна Менскай вобласці ў сям'і чыгуначніка.

Скончыў курсы тэлеграфістаў у Менску (1916) і працаваў тэлеграфістам на станцыі Менск (1916-1924). Вучыўся ў Віцебскім электрамеханічным тэхнікуме (1924-1927) і на энергетычным факультэце Беларускага політэхнічнага інстытута. Пасля заканчэння інстытута (1934) працаваў інжынерам у Менску на заводзе «Беларусь», у Палаце мер і вагі. У гады Вялікай Айчыннай вайны - удзельнік Менскага падполля. У пасляваенны час працягваў працу ў Палаце мер і вагі, адначасова выкладаў на энергетычным факультэце Беларускага політэхнічнага інстытута.

Памёр 24.04.1957 г.

Першыя вершы надрукаваў у 1922 г. Аўтар зборнікаў вершаў «Дым жыцця» (1928), «Гады, як ветразі» (1959), «Вершы» (1973).

Мрый Андрэй (сапр. Шашалевіч Андрэй), нарадзіўся ў 1893 г. у вёсцы Палуж Краснапольскага раёна Магілеўскай вобласці ў сям'і валаснога пісара.

Атрымаў семінарскую адукацыю. Быў прапаршчыкам у царскай арміі. У 1918-1921 гг. служыў у Чырвонай Арміі. У 1921-1926 гг. настаўнічаў у Краснаполлі ў школе II ступені (выкладаў гісторыю і французскую мову). У 1926-1930 гг. - інспектар Цэнтральнага бюро краязнаўства БССР. Быў сябрам «Узвышша». У 1934 г. рэпрэсіраваны, асуджаны тройкай АДПУ на 5 гадоў ссылкі. Справа пераглядалася. Зноў арыштоўваўся ў 1940 г. Пакаранне адбываў у Карагандзе, Валагодскай, Мурманскай абласцях, працаваў бухгалтарам у леспрамгасе, рыбным кааператыве, выкладчыкам літаратуры ў школе. У час арышту ў Мурманску ўсё створанае ў ссылцы (раман «Жывы дом», аповесці, навелы) было канфіскавана. Рэабілітаваны 06.01.1961 г.